Kara pozbawienia wolności jest jedną z najczęściej orzekanych kar przez sąd. Polega ona na umieszczeniu osoby skazanej w zakładzie karnym, czyli inaczej jest to kara więzienia.
Kara ta stosowana jest w zróżnicowanych przypadkach i może być dla skazanego bardzo dotkliwa. W takiej sytuacji wiele osób zastanawia się nad tym, czy można jej uniknąć. Czy istnieje możliwość zamiany kary pozbawienia wolności na grzywnę?
Czy możliwa jest zamiana kary pozbawienia wolności na grzywnę?
Tak, istnieje możliwość zamiany kary pozbawienia wolności na grzywnę. Potocznie taki proces określany jest jako wykupienie się od kary pozbawienia wolności albo zamiana kary pozbawienia wolności na karę nieizolacyjną.
Należy jednak pamiętać o tym, że zamiana kary więzienia na grzywnę nie jest możliwa w każdym przypadku, dlatego z takiej opcji mogą skorzystać jedynie wybrani skazani, którzy spełnią określone warunki.
Kiedy sąd może zastosować zamianę kary pozbawienia wolności na grzywnę?
Zastosowanie zamiany kary pozbawienia wolności na zapłatę grzywny zgodnie z przepisami Kodeksu karnego, a dokładnie Art. 75a, jest możliwe w przypadku, gdy orzeczono karę pozbawienia wolności w zawieszeniu, czyli z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.
Zasadniczo kara pozbawienia wolności w zawieszeniu nie jest dla skazanego dotkliwa, ponieważ w takim przypadku nie trafia on do więzienia. Zdarza się jednak, że w przypadku naruszenia porządku prawnego czy uchylania się od orzeczonych środków przez skazanego, może być ona zmieniona na karę bezwzględnego pozbawienia wolności. Wówczas na wniosek pokrzywdzonego albo kuratora sąd skazuje daną osobę na wykonanie kary, czyli na karę więzienia.
W takiej sytuacji skazany ma możliwość obrony – może on albo uargumentować, że nie ma podstaw do „odwieszenia kary”, albo też, jeśli takie podstawy zaistniały, może domagać się zamiany kary pozbawienia wolności na karę grzywny.
Przepis wskazuje, że kara ograniczenia wolności nie może być orzeczona na dłużej niż 2 lata, a także grzywna nie może przekraczać wysokości 810 stawek dziennych.
Zastosowanie kary grzywny nie powoduje jednocześnie zwolnienia osoby skazanej od innych orzeczonych wobec niej środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających czy przepadku.
Jak często sędziowie zmieniają karę pozbawienia wolności na karę grzywny?
Trudno jednoznacznie określić, jak często sędziowie orzekają tego typu karę, ponieważ każdy przypadek jest analizowany indywidualnie.
Jeżeli zostaną spełnione określone warunki, które zostały wskazane powyżej, w takiej sytuacji istnieje duże prawdopodobieństwo, że sąd może zamienić karę pozbawienia wolności na karę nieizolacyjną, czyli na karę grzywny.
Ile może wynosić grzywna zamiast kary pozbawienia wolności?
Trudno jednocześnie określić, jaka może być wysokość grzywny do zapłacenia, ponieważ wpływa na nią wiele czynników, między innymi sama sprawa, sytuacja skazanego, w tym jego sytuacja majątkowa, zarobkowa oraz rodzinna.
Wysokość grzywny ustalana jest najczęściej na podstawie stawek dziennych. Sąd wyznacza wtedy liczbę oraz wysokość takich stawek, które określane są przez przepisy Kodeksu karnego.
Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego w przypadku zamiany kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na karę grzywny, stosuje się specjalny przelicznik. Określa on, że 1 dzień kary pozbawienia wolności przekłada się na 2 stawki dzienne grzywny.
Zamiana bezwzględnej kary pozbawienia wolności na grzywnę – czy jest to możliwe?
Zamiana bezwzględnej kary pozbawienia wolności na grzywnę zgodnie z obowiązującymi przepisami nie jest możliwa, ponieważ, jak wskazano wcześniej, taka zamiana stosowana jest tylko w określonych przypadkach dla kar w zawieszeniu.
Osoba, która została skazana na bezwzględną karę pozbawienia wolności, może w takiej sytuacji wnioskować o odroczenie wykonania kary. Może również skorzystać z prawa do ułaskawienia.
Czy można wnioskować o zapłatę grzywny przed wydaniem wyroku?
Tak, jeżeli sprawa nadal jest w toku i nie doszło jeszcze do wydania wyroku sądowego, w takim przypadku można wnioskować o karę grzywny.
Wówczas konieczne jest skierowanie odpowiedniego zapytania do prokuratora albo do sądu, które dotyczy zamiany ewentualnej kary pozbawienia wolności na karę pieniężną w postaci grzywny.
Co wtedy, gdy skazany uchyla się od zapłaty grzywny?
W sytuacji, gdy skazany, wobec którego zastosowano karę zapłaty grzywny zamiast pozbawienia wolności, nie płaci jej, wówczas sąd ma prawo do uchylenia tej zmiany i zastosowania wykonania kary pozbawienia wolności.
Zamiana kary grzywny z powrotem na karę więzienia odbywa się z wykorzystaniem wspomnianego wcześniej przelicznika, który określa, że 1 dzień kary pozbawienia wolności przypadają 2 stawki dzienne grzywny.